صنایع دستی ایران را چقدر می‌شناسید؟
صنایع دستی بخش مهمی از میراث فرهنگی هر جامعه‌ای را تشکیل می‌دهند. در کشور ما نیز از گذشته صنعتگران و هنرمندان با ابداع صنایع دستی، میراث با ارزشی را برای ما و آیندگان به جا گذاشته‌اند. ایران به دلیل گستردگی جغرافیایی و وجود اقوام متعدد، دارای صنایع دستی گوناگونی است که هر کدام از آن‌ها شکوه و زیبایی خاص خود را دارند. صنایع دستی علاوه بر زیبایی، خلاقیت، ذوق، هنر و استعداد جامعه را نیز نشان می‌دهد. اما چقدر صنایع دستی ایران را می‌شناسید و آیا با انواع آن آشنا هستید؟ در این مطلب با طبقه بندی صنایع دستی و انواع آن آشنا می‌شوید.
انواع صنایع دستی ایرانی
قبل از هر چیزی باید بدانید که منظور از صنایع دستی دقیقا چه چیزی است. صنایع‌دستی در ابتدا برای رفع نیاز مردم تولید می‌شدند، اما در حال حاضر بیشتر جنبه تزیینی و معنوی آن‌ها اهمیت دارد. این محصولات معمولا با استفاده از ابزار ساده و هنر دست ساخته می‌شوند. در بیشتر موارد نیز مواد اولیه صنایع دستی هر منطقه، مربوط به همان شهر یا نهایتا شهرهای اطراف است. آثار صنایع دستی را می‌توان به‌عنوان ترکیبی از هنر، صنعت و خلاقیت معرفی کرد. در ادامه طبقه بندی صنایع دستی و انواع آن را معرفی می‌کنیم.
سفالگری و ساخت ظروف
آثاری که با استفاده از خاک و رس و گل سنگ کوارتز و خاک کائولن ساخته می‌شوند، محصولات سفالگری هستند. در سفالگری با استفاده از چرخ سفالگری و کمک دست، گل شکل می‌گیرد و پس از تکمیل شدن شکل اصلی، اثر ساخته شده در کوره قرار می‌گیرد تا پخته شود. آثار سفالگری به دو دسته لعاب‌دار و بدون لعاب تقسیم می‌شوند.
شیشه‌گری و محصولات این هنر
در طبقه‌بندی صنایع دستی باید به شیشه‌گری و آثار آن اشاره کنیم. شیشه‌گری صنعت و هنری است که در آن با استفاده از مواد معدنی ذوب شده در کوره و ابزار خاصی، ظروف شیشه‌ای و اقلام تزیینی ساخته می‌شود. در ساخت اقلام شیشه از روش دمیدن با لوله مخصوص و استفاده از ابزار دستی استفاده می‌شود. در بسیاری از کارگاه‌ها، شیشه‌گری هنوز هم با همان روش سنتی انجام می‌شود.
صنایع دستی چوبی
چوب یکی از متریال‌هایی است که در تاریخچه صنایع‌دستی ایران، قدمت قابل توجهی دارد. رشته‌هایی مانند خاتم‌سازی، معرقکاری، خراطی، نازک‌کاری بر روی چوب و منبت‌کاری از مهم‌ترین بخشهای این هنر و صنعت دستی در ایران هستند.
میناکاری؛ هنر ایجاد طرح‌های اصیل
یکی دیگر از صنایع دستی مهم در ایران، میناکاری است. فرایند میناکاری بر روی بدنه فلزی انجام می‌شود و نتیجه نهایی آن نیز ساخت طرح و نقش‌هایی جذاب و اصیل است که در مرحله نقاشی ایجاد می‌شوند. لعاب‌کاری و پخت از مهم‌ترین مراحل میناکاری تا قبل از نقاشی هستند.
ملیله‌کاری؛ یکی از صنایع مهم در طبقه‌بندی صنایع دستی
ملیله‌کاری عمر نسبتا بالایی در میان صنایع دستی ایرانی دارد. در این هنر از انواع مفتول نقره، مس و حتی طلا و ابزارهایی نظر قیچی، کوره و انبر برای ساخت و تزیین اشیا استفاده می‌شود. لباس‌ها، ظروف، سلاح‌ها و پرده‌ها را می‌توان با استفاده از ملیله‌کاری تزیین کرد.
بافته‌های داری و دستبافت
به تمام آثاری که با استفاده از دارها بافته می‌شوند، بافته‌های داری می‌گویند که قالی، گلیم و فرش از برجسته‌ترین‌های این دسته هستند. آثار دستبافت نیز به فراورده‌هایی گفته می‌شود که با کمک دستگاه‌های بسیار ساده و سنتی ساخته شده‌اند. زری، ترمه و جاجیم برخی از محصولات صنایع دستی دستبافت هستند. در این میان نوع دیگری از بافت وجود دارند که با استفاده از میل، قلاب و الیاف طبیعی ساخته می‌شوند. انواع لباس، شال، روسری و رومیزی و… از این موارد هستند.
پوست و چرم
انواع صنایع دستی، صنعت مربوط به فراورده‌های پوست و چرم را نیز در بر می‌گیرند. محصولاتی که با به‌کارگیری پوست و چرم دباغی شده و روش سنتی تولید می‌شوند، زیر مجموعه این صنعت هستند. از مهم‌ترین آثار این صنایع دستی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوستین
- چاروق
- نقاشی روی چرم
- ساخت زین اسب
زیورآلات محلی
در انواع صنایع دستی شاهد ساخت زیورآلات محلی با استفاده از طلا، نقره و انواع سنگ‌های باارزش از جمله فیروزه، یشم، مرمر، سنگ سبز و سنگ سیاه هستیم. در این بخش از صنایع دستی انواع جواهرات و زیورآلات محلی ساخته می‌شود که آثار بسیار باارزشی هستند. علاوه بر این موارد می‌توان تزیین انواع ظروف، قاب عکس و آینه‌ها را نیز به استادان این صنعت سپرد.
صنایع دستی فلزی و آلیاژ
در طبقه بندی صنایع دستی صنایع‌دستی فلزی و آلیاژ از جایگاه بالایی برخوردار هستند. تمام سازه‌هایی که با استفاده از روش‌های سنتی و به‌کارگیری فلزاتی مانند مس، نقره، طلا، آهن و آلیاژها تولید می‌شوند، در زیر مجموعه صنایع دستی فلزی و آلیاژی قرار می‌گیرند. در این نوع صنایع دستی انواع ظروف و ابزاری مانند چاقو، قلم‌تراش، قندشکن و… تولید و طراحی می‌شوند. قلمزنی، مشبک‌کاری و حکاکی رو فلز نیز بخش‌هایی از این صنعت هستند.
نمدمالی؛ یکی از صنایع دستی اصیل
یکی از صنایع دستی ایرانی که قدمت بالایی نیز دارد، نمدمالی است. نمدمالی به متراکم کردن مصنوعاتی گفته می‌شود که از پشم و کرک ساخته می‌شوند. این مصنوعات که نمد نام دارند، در طول یک فرایند ورزیده می‌شوند و از آن‌ها برای ساخت پالتو، پادری، زیرانداز و… استفاده می‌شود.
فیروزه کوبی؛ یکی از صنایع دستی جذاب و لوکس
فیروزه کوبی یکی از صنایع دستی نسبتا جدید ایرانی است که در آن محصولاتی بسیار زیبا و لوکس، با استفاده از سنگ فیروزه و سازه‌های فلزی ساخته می‌شوند. با استفاده از فیروزه کوبی می‌توان انواع ظروف، محصولات دکوراتیو و… را تولید کرد. برخی از مهم‌ترین محصولات فیروزه کوبی انواع آینه، گلدان، سنبلدان، ظروف و جام‌ها هستند. هم‌اکنون نیز تولید محصولات فیروزه کوبی در اصفهان رواج دارد.
خرید محصولات لوکس و زیبای فیروزه کوبی اصفهان
محصولات فیروزه کوبی به‌قدری زیبا و جذاب هستند که در گذشته از آن‌ها برای تزیین کاخ‌ها استفاده می‌شد. در حال حاضر نیز خرید محصولات فیروزه کوبی برای منازل، انتخاب بسیاری از افراد سخت‌پسند است. انواع ظروف و اقلام دکوری که با صنایع دستی فیروزه کوبی ساخته می‌شوند، می‌توانند زیبایی دکوراسیون داخلی را افزایش دهند. ما در مجموعه صنایع دستی آقاجانی طیف وسیعی از این محصولات را در کنار محصولات هنرهای قلمزنی و خاتم‌کاری تولید می‌کنیم. برای خرید این محصولات کافی است از طریق فروشگاه اینترنتی صنایع دستی اقدام کنید.