آیا روش ساخت محصولات فیروزه کوبی همچنان سنتی است؟
یکی از هنرهای زیبای صنایع دستی در ایران که محبوبیت بسیار بالایی نیز دارد، فیروزه‌کوبی است. در این هنر، قطعات ریز سنگ فیروزه روی ظروف مسی، نقره و برنج چسبانده می‌شوند. با گذشت بیش از 8 دهه از معرفی این هنر، همچنان روش ساخت محصولات فیروزه کوبی همان روش سنتی است و تغییر خاصی در آن داده نشده است. با این حال، فقط در تولید انبوه، از ماشین‌آلاتی برای خودکارسازی برخی از فرایندها استفاده شده است. به طور کلی، فیروزه‌کوبی دارای سه مرحله تولید زیرساخت، فیروزه‌کوبی و پرداخت است که هرکدام از این مراحل اصول و نکات خاص خود را دارند. برای آشنایی با روش ساخت محصولات فیروزه کوبی، در این مطلب از فروشگاه اینترنتی آقاجانی با ما همراه باشید.
فیروزه کوبی؛ یکی از هنرهای نسبتا جدید ایرانی
هنر فیروزه کوبی را می‌توان یکی از صنایع دستی نوظهور در ایران معرفی کرد که از همان ابتدای دوران معرفی خود توانست به محبوبیت بالایی دست پیدا کند. این هنر زیبای ایرانی، اولین بار در 80 سال پیش و در شهر نیشابور معرفی شد. دلیل معرفی آن در این شهر، وجود معدن سنگ فیروزه بود. بعد از مدت کوتاهی از معرفی این هنر، دانش آن به شهر اصفهان رسید و از این شهر بود که به کل ایران معرفی شد. به همین خاطر، بسیاری تصور می‌کنند که زادگاه این هنر، شهر اصفهان است.
هنر فیروزه کوبی روی ظروف مختلفی از جمله مس و نقره انجام می‌شود. در این هنر، سنگ‌های کوچک فیروزه روی ظروف چسبانده می‌شوند که برای این منظور معمولا از لاک مخصوص استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که هرچقدر فاصله بین قطعات فیروزه کمتر باشد، محصول از کیفیت و ارزش قیمتی بالاتری برخوردار خواهد بود.
چرا محصولات فیروزه کوبی قیمت نسبتا بالایی دارند؟
به طور کلی، می‌توان گفت که صنایع دستی از قیمت بالایی برخوردار هستند. دلیل این اتفاق نیز، زحمت زیادی است که ساختن هرکدام از این محصولات دارد. همچنان در بسیاری از این محصولات و مخصوصا محصولات فیروزه کوبی، از فلز و سنگ‌های گران‌بها استفاده شده است که این ارزش آن‌ها را چندین برابر می‌کند. به همین خاطر، محصولات فیروزه کوبی در بازار از ارزش قیمتی نسبتا بالایی برخوردار هستند.
روش ساخت محصولات فیروزه کوبی به چه شکل است؟
به طور کلی، می‌توان گفت که روش ساخت محصولات فیروزه کوبی از همان زمان معرفی تا به امروز تغییرات چندانی نداشته باشد. مراحل ساخت این محصولات را می‌توان به سه بخش تقسیم کرد که از جمله آن‌ها، تولید زیرساخت، فیروزه کوبی و پرداخت هستند. در ادامه هرکدام از این روش‌ها را معرفی کرده‌ایم.
تولید زیرساخت؛ مرحله اول از ساخت محصولات فیروزه کوبی
اولین مرحله از روش کلی ساخت محصولات فیروزه کوبی، آماده کردن زیرساخت است. همان‌طور که پیش‌تر به این نکته اشاره کردیم، برای فیروزه‌کوبی می‌توان از انواع ظروف مس و نقره استفاده کرد. رایج‌ترین نوع ظروف مورد استفاده در این هنر ایرانی، ظروف مسی هستند. در اولین مرحله از روش ساخت محصولات فیروزه کوبی، فیروزه‌کوب سفارش ساخت ظرف را به مسگر می‌دهد در ادامه، مسگر شیء مورد نظر را می‌سازد آن را به خم‌کار می‌دهد. خم‌کار می‌تواند روی ظرف مسی برآمدگی‌ها و فرورفتگی‌هایی را ایجاد کند که به آن‌ها خم گفته می‌شود.
بعد از خم‌کاری، نوبت به تولید زیرساخت مرسد. به طور کلی، تولید زیرساخت به ساخت و آماده‌سازی جسم مورد نیز با یکی از فلزات و مخصوصا مس و نقره گفته می‌شود که این کار را زرگر انجام می‌دهد. زرگر برای انجام این کار، معمولا از دستگاه پرس و فشار دست خود استفاده می‌کند. در ادامه، زرگر بخشی را که نیاز به فیروزه‌کوبی دارد، با رشته باریک فلزی مشخص و آن را لحیم‌کاری می‌کند. این کار به گونه‌ای انجام می‌شود که دیواره آن بین دو تا سه میلی‌تر از سطح ظرف فاصله بگیرد. در ادامه، نوبت به فیروزه کوبی می‌رسد.
مرحله دوم؛ فیروزه‌کوبی
بعد از طی کردن مرحله اول از روش ساخت محصولات فیروزه کوبی، نوبت به فیروزه‌کوبی، یعنی مرحله دوم می‌رسد. در این مرحله، فیروزه‌کوب قطعات ریز فیروزه را شست‌وشو می‌دهد و با کمک غربال آن‌ها را از هم جدا می‌کند. در ادامه، نوبت به استفاده از لاک تیره‌رنگ می‌رسد که نوعی چسب است و با حرارت زیاد به سنگ فیروزه و سپس ظرف مورد نظر می‌چسبد.
بعد از اینکه فیروزه‌کوب، تمام سنگ‌های فیروزه را با دقت تمام به لاک آغشته کرد، نوبت به گرم کردن ظرف برای قرار دادن سنگ می‌رسد. توجه داشته باشید که سنگ‌ها باید به گونه‌ای در کنار هم قرار داشته باشند که تقریبا هیچ فاصله‌ای میان آن‌ها قرار نگیرد. به همین خاطر، در زمانی فیروزه‌کوبی، برای پر کردن فاصله‌های ایجاد شدن، مقداری سنگ و ظرف را حرارت می‌دهند تا بتوان سنگ‌ها را به هم نزدیک‌تر کرد. توجه داشته باشید که این کار معمولا به کمک دست انجام می‌شود.
پرداخت؛ مرحله سوم از روش ساخت محصولات فیروزه کوبی
مرحله سوم از فیروزه کوبی، تراش و پرداخت نهایی است. در این روش ساخت محصولات فیروزه کوبی، رنگ اضافی که در اثر حرارت روی فیروزه ایجاد شده است، به صورت کامل پاک می‌شود. در ادامه، سطح ظرف به صورت کامل صیقل داده خواهد شد. سپس، نوبت به مرمت می‌رسد. در این مرحله، با کمک نوعی بتونه فیروزه‌ای، ظرف کاملا صاف خواهد شد و دیگر خبری از برآمدگی‌های ناخوشایند نخواهد بود.
بعد از بتونه‌کاری، نوبت به پرداخت نهایی می‌رسد. در این مرحله، اول قسمت‌های فلزی پرداخت می‌شوند. چرا که در زمان فیروزه کوبی، معمولا روی بخش فلزی لایه‌ای کدر و تیره‌رنگ ایجاد خواهد شد. بعد از پرداخت بخش فلزی، نوبت به جلا دادن سنگ می‌رسد که فیروزه‌کوب این کار را با ترکیب روغن زیتون و روغن کنجد انجام می‌دهد.
فروشگاه آقاجانی؛ مرجع خرید انواع محصولات فیروزه کوبی مس و نقره
روش ساخت محصولات فیروزه کوبی از سه مرحله تولید زیرساخت، فیروزه‌کوبی و پرداخت نهایی تشکیل شده است. اگر قصد خرید انواع ظروف فیروزه‌کوبی مس و نقره را دارید، ما در فروشگاه اینترنتی آقاجانی آماده ارائه خدمات به شما هستیم. برای دریافت خدمات از مجموعه ما و خرید انواع ظروف به صورت نقدی و اقساطی، کافی است همین حالا با کارشناسان فروشگاه آقاجانی تماس بگیرید تا شما را در این زمینه راهنمایی کنند.